Cynhadledd Cwlwm | Ceangal 2021

*Sgroliwch i lawr i ddarllen mewn Gaeleg*

Ceangal | Cwlwm III yw’r trydydd cynulliad o artistiaid a sefydliadau theatr sy’n gweithio trwy gyfrwng y Wyddeleg, Gaeleg yr Alban a’r Gymraeg.  Mae digwyddiad eleni yn tynnu ynghyd artistiaid a gwneuthurwyr theatr, academyddion, myfyrwyr, gwneuthurwyr polisi, a chyllidwyr, i ddarparu platfform, dros ddeuddydd, o drafodaethau panel, darlith gyweirnod, lansiad gwefan Ceangal | Cwlwm a galwad newydd ar gyfer comisiynau theatr digidol o’r tair gwlad.  

Trefnir cynulliad eleni gan y Ganolfan Cyfryngau a Diwylliant mewn Cenhedloedd Bach, Prifysgol De Cymru, mewn partneriaeth â Theatre Gu Leòr a Phrifysgol Genedlaethol Iwerddon Galway, gyda chefnogaeth Ealaín na Gaeltachta, Theatr Genedlaethol Cymru, Eisteddfod Genedlaethol Cymru, a Taibhdhearc na Gaillimhe.

Pedwar amcan allweddol y cynulliad yw:

• Archwilio ffyrdd arloesol o wneud gwaith newydd yn y Wyddeleg, Gaeleg yr Alban a’r Gymraeg.
• Cwestiynu a rhannu modelau o arfer da.
• Cytuno ar egwyddorion arweiniol cyffredin ar gyfer y sectorau theatr Gwyddeleg, Gaeleg yr Alban a Chymraeg sy’n meithrin parch, cydraddoldeb, ac amrywiaeth ieithyddol.
• Comisiynu gwneuthurwyr theatr i gyflwyno gwaith newydd mewn Gwyddeleg, Gaeleg yr Alban a’r Gymraeg.

Yn nigwyddiad eleni cynhelir panelau artistiaid, trafodion academaidd, a chyfleoedd i fynychwyr drafod gyda phanelwyr a siaradwyr. Mae’r themâu yn cynnwys theatr a chymunedau gwledig; datblygu ysgrifennu newydd; gweithio’n amlieithog; cydraddoldeb, amrywiaeth a chynhwysiant ac anghenion ymarferwyr a’r diwydiant theatr; a’r sgiliau anghenrheidiol ar gyfer gweithio yn yr ieithoedd lleiafrifol hyn. Traddodir y ddarlith gyweirnod gan yr Athro Michelle Macleod, Prifysgol Aberdeen, yn seiliedig ar ei llyfr, Dràma na Gàidhlig: Ceud Bliadhna Air An Àrd-Ùrlar, A Century of Gaelic Drama (Glasgow, 2021). Bydd Comisiwn Theatr Ddigidol Ceangal | Cwlwm ar gyfer Artistiaid 2021-22 yn cael ei agor yn ystod y cynulliad, a bydd cyfle i glywed oddi wrth artistiaid sydd wedi derbyn y comisiwn yn flaenorol am eu profiadau’n cyflawni’r gwaith. Cynhelir hefyd lansiad gwefan Ceangal | Cwlwm.

Yn ystod cynulliadau blaenorol, a gynhaliwyd gan bartneriaid yn yr Alban ac Iwerddon, datblygwyd egwyddorion arweiniol ar gyfer ffordd newydd o weithio ar draws y tair iaith. Bydd cyfle i ddarllen yr egwyddorion arweiniol ar wefan Ceangal | Cwlwm ac i gynnig adborth arnynt yn ystod y cynulliad hwn.  

Darperir cyfieithu ar y pryd yn ystod trafodaethau panel a’r ddarlith gyweirnod, gan sicrhau hygyrchedd i bobl ar draws ystod yr ieithoedd a ddefnyddir.  

Mae’r cynulliad am ddim ond rhaid cofrestru drwy Eventbrite. Ewch i CEANGAL|CWLWM III | University of South Wales am fanylion pellach ar y digwyddiad a sut i gofrestru.

**Gaeleg**

Is é Ceangal | Cwlwm III an tríú comhdháil d’ealaíontóirí agus d’eagraíochtaí atá ag obair i réimse na hamharclannaíochta i nGaeilge, i nGaeilge na hAlban agus i mBreatnais. I gcomhdháil na bliana seo – a bheidh siúl ar feadh dhá lá – tiocfaidh ealaíontóirí agus amharclannóirí, lucht acadúil, mic léinn, lucht déanta beartas, agus maoinitheoirí le chéile do phlé painéil, príomhóráid, seoladh shuíomh gréasáin Ceangal | Cwlwm agus glao ar láithreoireachtaí digiteacha amharclannaíochta ó na trí náisiún. 

Tá an chomhdháil i mbliana á hóstáil idir Lárionad na Meán agus an Chultúir sna Náisiúin Bheaga in Ollscoil na Breataine Bige Theas i gcomhar le Theatre Gu Leòr agus Ollscoil na hÉireann, Gaillimh le tacaíocht ó Ealaín na Gaeltachta, Theatr Genedlaethol Cymru, Eisteddfod na Breataine Bige, agus Taibhdhearc na Gaillimhe.

Is iad ceithre phríomhchuspóir na comhdhála:

• Féachaint ar bhealaí nuálacha chun saothair úra a dhéanamh sna trí theanga mhionlaigh.
• Múnlaí dea-chleachtais a chíoradh agus a chomhroinnt.
• Aontú ar threoirphrionsabail choiteanna do na hearnálacha amharclannaíochta atá ag saothrú i nGaeilge, i nGaeilge na hAlban agus i mBreatnais ar mhaithe le meas, éagsúlacht teanga agus comhionannas a chothú.
• Leanúint den choimisiúnú ar amharclannóirí chun saothair nua a chur i láthair i nGaeilge, i nGaeilge na hAlban agus i mBreatnais.

Le linn ócáid na bliana seo beidh painéil ealaíontóirí agus idirphlé acadúil ann, mar aon le deiseanna don lucht freastail a bheith ag cur is ag cúiteamh le painéil agus le cainteoirí. I measc na dtéamaí a phléifear beidh an amharclannaíocht agus pobail tuaithe; scríbhneoireacht nua a fhorbairt; ag obair go hilteangach; comhionannas, éagsúlacht agus ionchuimsiú agus riachtanais na gcleachtóirí amharclainne agus an tionscail; na chéad chéimeanna chun amharclannaíocht a léiriú agus a stiúradh; agus na scileanna a theastaíonn chun oibriú sna teangacha mionlaigh seo. Is í an tOllamh Michelle Macleod, Ollscoil Obar Dheathain, a thabharfaidh príomhóráid na hócáide, bunaithe ar a leabhar, Dràma na Gàidhlig: Ceud Bliadhna Air An Àrd-Ùrlar, A Century of Gaelic Drama (Glaschú, 2021). Seolfar Coimisiún Ealaíontóirí Digiteacha Ceangal | Cwlwm i gcomhair Ealaíontóirí, 2021-22 le linn na comhdhála, agus beidh deis ann éisteacht le healaíontóirí a coimisiúnaíodh roimhe seo agus iad ag cur síos ar a dtaithí ar an gcoimisiún seo a chur i gcrích. Seolfar suíomh gréasáin Ceangal | Cwlwm le linn na hócáide.

Comhpháirtithe in Albain agus in Éirinn a bhí i mbun na comhdhálacha roimhe seo a reáchtáil – forbraíodh sraith treoirphrionsabal sna na comhdhálacha sin agus leagadh síos fasach do bhealaí nua chun oibriú sna trí theanga. Beidh deiseanna ann na treoirphrionsabail a léamh ar shuíomh gréasáin Ceangal | Cwlwm agus aiseolas a thabhairt orthu le linn na comhdhála seo.

Beidh ateangaireacht chomhuaineach le fáil ó thús deireadh na comhdhála le haghaidh na ndíospóireachtaí painéil, ionas gur féidir le cách páirt a ghlacadh sna himeachtaí ina rogha teanga.

Tá na ticéid don ócáid le fáil saor in aisce ach ní mór clárú roimh ré ar Eventbrite. Féach https://culture.research.southwales.ac.uk/ le tuilleadh faisnéise a fháil faoin ócáid agus faisnéis maidir le clárú.