Mae Theatr Genedlaethol Cymru yn falch iawn o gefnogi Gŵyl Hanes Cymru i Blant, 2018. Gŵyl yw hon sy’n trefnu a llwyfannu digwyddiadau a chyflwyniadau un-actor i blant mewn lleoliadau treftadaeth ar draws Cymru ym mis Medi. Fel rhan o’n cefnogaeth, mae Sarah Bickerton, ein Cyfarwyddwr Cyswllt, wedi cyfarwyddo drama fer un-actor i blant am yr Arglwyddes Llanofer, sef Pleidiol Wyf i’m Gwlân gan Mared Roberts, a fydd yn cael ei pherfformio yn yr Amgueddfa Wlân, Drefach Felindre, rhwng 17 a 21 Medi. Mae Pleidiol Wyf i’m Gwlân, a berfformir gan Catrin Morgan, yn adrodd hanes y wisg Gymreig draddodiadol a thwf y diwydiant gwlân yng Nghymru.
Mae Pleidiol Wyf i’m Gwlân yn un o 5 sioe newydd a grëwyd yn arbennig ar gyfer yr ŵyl, ac yn ogystal â drama Mared Roberts bydd dramâu gan Mirain Alaw Jones, Iestyn Wyn, Lois Llywelyn Williams a Sion Emyr yn cael eu perfformio. Mae’r holl ddramâu’n adrodd straeon o gyfnod y Chwyldro Diwydiannol ac yn ymdrin â chymeriadau pwysig a dylanwadol yn hanes Cymru: Dic Penderyn, y Copor Ladis, Thomas Telford, a David Davies Llandinam. Ceir manylion llawn y perfformiadau yma.
Hyforddwyd 12 o ddramodwyr ifainc i ddatblygu eu crefft a’u dealltwriaeth o ysgrifennu dramâu byrion i blant, a chynhaliwyd cyfres o weithdai lle roedd ein Cyfarwyddwr Artistig, Arwel Gruffydd, a’n Cyfarwyddwr Cyswllt, Sarah Bickerton, yn bresennol. Rydym wedi cydweithio gyda’r dramodwyr ifanc yn ystod y flwyddyn ddiwethaf a chynnig adborth ar ddatblygiad eu gwaith.
Meddai Eleri Twynog, sylfaenydd yr ŵyl:
“Mae wedi bod yn bleser cydweithio gyda chymaint o dalent ifanc eleni yn datblygu dramâu newydd, ar bynciau’n ymwneud â hanes Cymru, ar gyfer yr ŵyl. Mae’r cynllun hyfforddiant i awduron ifanc wedi bod yn llwyddiant mawr, ac rwy’n ddiolchgar i’r holl bartneriaid wnaeth gofleidio’r syniad gan gyfrannu’n ariannol ac yn greadigol. Mae gennym 12 o sgriptiau newydd, pob un ohonynt ar wahanol agweddau o’r Chwyldro Diwydiannol yng Nghymru, ac yn dilyn llwyfannu 5 o’r rhain eleni y nod fydd cynhyrchu gweddill y sgriptiau ar gyfer gŵyl 2019/20.”
Meddai Arwel Gruffydd, Cyfarwyddwr Artistig Theatr Genedlaethol Cymru:
“Mae’r prosiect hynod hwn wedi bod yn fodd i Theatr Genedlaethol Cymru adnabod dramodwyr ifainc a meithrin talent ysgrifennu newydd. Mae hefyd yn golygu bod dramodwyr newydd nid yn unig wedi derbyn hyfforddiant a mentoriaeth broffesiynol, ond hefyd yn cael cyfle i weld eu gwaith yn cael ei gyfarwyddo a’i berfformio gan artistiaid proffesiynol o flaen plant – sef y gynulleidfa fwyaf gonest ac uniongyrchol ei barn a’i gwerthfawrogiad. Mae sawl dramodydd o fri wedi cychwyn ar yrfa broffesiynol yn y theatr trwy ysgrifennu yn gyntaf fonologau neu ddramâu ar gyfer plant. Mae safon uchel y monologau yn arwydd o’r hyn y gallwn ei ddisgwyl gan y dramodwyr newydd yma i’r dyfodol. Yn y cyfamser, edrychwn ymlaen yn fawr at weld y sgriptiau yn troi’n sioeau llawn hud a chyffro, wrth i rai o hanesion cymeriadau mwyaf dylanwadol a lliwgar y Chwyldro Diwydiannol ddod yn fyw i gynulleidfaoedd ifainc ar draws Cymru.”
Mae disgwyl i oddeutu 5,000 o blant fod yn rhan o’r ŵyl eleni, ac mae’r amserlen lawn ar wefan yr ŵyl.
Rydym yn cefnogi’r cynllun eleni ar y cyd â Llenyddiaeth Cymru, yr Urdd, Llyfrgell Genedlaethol Cymru a Cadw.